Toen ik naar de film van Gabor Maté ging over trauma had ik ook wat boeken over trauma meegenomen. Vorige week heb ik het boek van Peter Levine – ‘De tijger ontwaakt’ opnieuw gelezen. Een heel fijn boek om te lezen. Gemakkelijk geschreven. Ik merkte dat ik weer nieuwe dingen eruit oppikte omdat ik zelf ook weer verder ben gegaan in mijn ontwikkeling. De eerste keer dat ik het las was ik aan het begin van mijn opleiding Rebalancing. Nu heb ik alweer een paar jaar een eigen praktijk in Lisse.
Wat viel me op in het boek? Dat het zó belangrijk is dat je bij trauma niet terug hoeft naar de pijnlijke gebeurtenis. Wat een opluchting is dat voor veel mensen. Bij veel trauma’s maar zeker bij jong trauma herinner je je vaak niet wat de oorzaak van je trauma is. Dus waar moet je dan naar terug. Geen idee. Maar je hebt wel last van gedrag en symptomen waar je van af wil. Sterker nog: het zoeken naar de oorzaak kan zelfs het helen van je trauma in de weg zitten en je trauma in stand houden.
Trouwens voor de duidelijkheid: trauma is niet de heftige gebeurtenis zelf maar kan zich ontwikkelen ná een heftige gebeurtenis.
De mens is de natuur vergeten
Je lichaam reageert op een heftige gebeurtenis door te vechten, vluchten of bevriezen, afhankelijk van de situatie. Net zoals een dier. Dieren volgen hun instinct zonder na te denken. Na de heftige gebeurtenis ontlaadt een dier de energie die in zijn lichaam is vrijgekomen en gaat trillen om deze energie te ontladen. Als het trillen is gestopt, loopt het dier verder. Vrij van trauma en vrij in zijn bewegingen. Er ontwikkelt zich geen trauma. Een dier kan dit tientallen keren per dag moeiteloos doen.
Van alle dieren heeft alleen de mens last van trauma. De natuur is ons niet vergeten. Wij zijn de natuur vergeten.
Onze hersenen en trauma
De neocortex (een deel van de hersenen die de mensen wel hebben maar dieren niet) speelt hier een rol. De neocortex rationaliseert vaak de gebeurtenis: het viel best mee, er is niks gebeurt, het gaat goed met me, stiff upperlip, held, je gaat door alsof er niets gebeurd is etc.
Trauma symptomen
Hierdoor maakt ons lijf niet de instinctieve reactie op een heftige gebeurtenis af (zoals bv trillen) maar stopt deze juist. Deze onafgemaakte reacties zorgen ervoor dat de energie die ontstond tijdens de heftige gebeurtenis om te overleven (nodig voor bv vluchten of vechten of ander actief gedrag dat een succesvol einde maakt aan de dreiging) in ons lichaam en zenuwstelsel blijft en zoekt een uitweg. Er ontwikkelt zich in de loop van de tijd een reeks van symptomen om deze energie te ontlaten. Denk bv aan symptomen zoals angst, depressie, psychosomatische- en gedragsproblemen. Door deze symptomen probeert het lichaam de energie in bedwang te houden en ze zijn ook een soort veiligheidsklep voor ons
zenuwstelsel. Deze vastzittende energie is een onvermijdelijke tijdbom in ons. Het zou daarom goed zijn voor volwassen mensen om een echte held te zijn en je gevoel openlijk te erkennen en er de tijd voor te nemen na een heftige gebeurtenis in plaats van het te negeren. Daarmee red je écht je zelf.
Trauma ontstaan in de kindertijd of jeugd is een ander verhaal. Als kind heb je vaak geen keuze om te vechten of te vluchten en kies je bijna altijd onbewust voor bevriezen. Daarover gaat mijn volgende blog.
Leestip: De tijger ontwaakt – Peter Levine.